برگزاری کرسی آزاد اندیشی با موضوع نقش باورهای دینی در رفع آسیبهای اجتماعی به مناسبت وحدت حوزه و دانشگاه در مدرسه علمیه خواهران الزهرا گراش
« خسرو حسن زاده » استاد حوزه و دانشگاه اظهار داشت: برای دین سه تعریف وجود دارد: عام: مجموعهای از تعالیم اخلاقی، اعتقادی و دستورات و مقررات است. در این تعریف تمام ادیان الهی و غیر الهی شامل میشود. خاص: مجموعهای است از اعتقادات، اعتقاد به اینکه جهان و انسان آفریدگاری دارد و دستورات عملی متناسب با آن اعتقاد برای بشر وضع کرده است. چون محور خدا است در نتیجه مکاتب غیر الهی را در بر نمیگیرد از این منظر دین دو بخش دارد: بخش نظری که همان اعتقادات است و باور به آن لازم است و بخش عملی که شامل اخلاق و احکام است.
وی افزود: دین به معنای اخص: همان دین اسلام است. آن بخشی که از همه مهمتر است بخش عقاید است. آسیبهای اجتماعی میدانهای متفاوتی(فرهنگی، سیاسی، باورهای قومی، ملی و امنیتی) دارد. در اینجا سه نظر وجود دارد که آیا دین در همه میدانها ورود میکند یا خیر؟ جواب به این صورت است که چون این مقولهها در باور، تفکر و عملکرد افراد موثر است پس اگر دین بخواهد افراد را هدایت کند باید به این مقولهها توجه کند پس نتیجه میگیریم دین در این عرصهها ورود میکند.
آقای حسن زاده بیان کرد: بعضی گفتهاند دین نمیتواند همه عرصهها را پوشش دهد. چون قرآن یک حجم ثابت از آیات و سورهها است. به طور طبیعی آن حجم از الفاظ و کلمات نمیتواند پاسخگوی حوزههای گوناگون باشد. پاسخ این گونه است که دین به همه مقولهها پرداخته است بخشی از پردازش دین به این مسائل در نص است، بخشی در سیاق آیات و در تفسیر معصومانهای که از دین به عمل میآید. از طرفی ابزار شناخت در انسان حواس، عقل و فطرت است این ابزار در ساختار انسان سرشته شده است خداوند برای تکمیل خلاء معرفت بشر پیامبرانی را فرستاده و قرآن را نازل کرده است. انسان به کمک اینها میتواند به شناخت جامع، کامل، لازم و کافی دست پیدا کند.
وی خاطر نشان کرد: بعضی گفتهاند همه عرصهها را پوشش میدهد و یک عده هم گفتهاند هم دین میتواند هم نمیتواند همه عرصهها را پوشش دهد. چون قوانین دین ثابت است و نیاز انسانها متغیر است در نتیجه نمیتواند همه عرصهها را پوشش دهد. در پاسخ به این قسمت به این صورت است که دین یک روح کلی دارد و یک شکلی دارد که تعالیمش متغیر است. اصول ثابت است اما شکل و نحوه اجرایی آن متغیر است. متغیرها ریشه در ثابتها دارد. دین در بحث هدایت انسان از هیچ چیز فروگذاری نمیکند. خداوند پیامبر را فرستاد که حجت بر انسانها تمام شود بنابراین اگر دین به همه اینها نپردازد حجت بر ما تمام نمیشود.
استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: سه کار اساسی دین در حوزه آسیبهای اجتماعی عبارتند از: معرفی علل و عوامل آسیبهای اجتماعی که این علل یا درونی یا بیرونی یا بصورت ترکیبی است. اگر علل درونی باشد دو نظریه مطرح میشود انتخاب آزاد و ضعف شخصیت انسان؛ قرآن به نوعی این دیدگاه را قبول دارد. قرآن نظریه ضعف شخصیت را هم قبول دارد. وقتی عقل اسیر نفس شد و انسان در نبرد با نفس اماره اسیر میشود و شکست میخورد؛ و کسی که پیرو هوای نفسش باشد خدا او را گمراه میکند. این گمراهی، ثانویه است چون خداوند از ابتدا انسان را گمراه نمیکند خود انسان است که زمینه را فراهم میکند و از هدایت دور میشود. قرآن عوامل درونی را قبول دارد به عنوان عامل نه علت تامه بلکه بعنوان علت ناقصه اما انحصار انحراف را صرفا در عوامل درونی قبول نمیکند.
وی افزود: قرآن عامل بیرونی را هم قبول دارد اما نه بعنوان علت تامه؛ قرآن نظریه ترکیب را قبول دارد و قرآن میفرماید: رفتار نابهنجار بر اساس سه متغیر شکل میگیرد که این متغیرها در هم اثر میگذارند و از هم اثر میپذیرند. ساختار وجودی انسان اقتضای انحراف را دارد انسان ترکیبی است از عقل و نفس این ترکیب میتواند فساد ایجاد کند. هیچ انسانی بد ذات و بد سرشت نیست فطرت همه الهی است. چون ظرفیت انسانها محدود است و از طرفی وقتی نفس بر انسان غالب شد انسان به سمت انحراف کشیده میشود. کار دیگر دین: طبقه بندی آسیبهای اجتماعی است و استراتژی دین در برخورد با آسیبهای اجتماعی و دین در این قسمت دو روش دارد: ریشه زدایی: با پیشگیری یا درمان ریشه آفت را قطع میکند و روش دیگر مجازات است.
نسخه قابل چاپ | ورود نوشته شده توسط مدرسه علمیه الزهرا علیها السلام گراش در 1397/10/17 ساعت 08:39:00 ق.ظ . دنبال کردن نظرات این نوشته از طریق RSS 2.0. |